ቀይ ጎመን በሜኑ ውስጥ በብዛት የሚገኝ ተወዳጅ አትክልት ነው በተለይ በክረምት። እንደ የበሰለ አትክልት ወይም ሰላጣ ውስጥ ሊበላ ይችላል. ሌሎች የቀይ ጎመን ስሞችም ቀይ ጎመን ወይም ቀይ ጎመን ናቸው::
በጣም ጤናማ የመሆን ባህሪም አለው። በውስጡ ብዙ ቫይታሚን ሲ፣ እንዲሁም ቫይታሚን ኤ እና ኢ በውስጡም በብረት እና በካልሲየም የበለፀገ ነው።
ቀይ ጎመንን በራስዎ የአትክልት ስፍራ መትከል ከፈለጉ በአትክልቱ ጊዜ ዘሩን መዝራት እና ትንሽ እፅዋትን በኋላ ላይ የመልቀቅ አማራጭ አለዎት። እንዲሁም ትንንሾቹን ተክሎች ከአትክልተኛው በቀጥታ መግዛት ይችላሉ.
የተለያዩ ምርጫዎች
ትክክለኛውን የእርሻ እና እንክብካቤ ስራ ከመጀመርዎ በፊት የትኛውን አይነት ማደግ እንደሚፈልጉ መወሰን ያስፈልግዎታል. ቀይ ጎመን በአብዛኛው በሦስት የተለያዩ ዓይነቶች ይከፈላል::
የመጀመሪያ እና መካከለኛ ዘግይተው የሚበሉ የጎመን ዝርያዎች አሉ። እነዚህ በተለይ ለፈጣን ፍጆታ ተስማሚ ናቸው. በሌላ በኩል ደግሞ ዘግይቶ የቆየ ቀይ ጎመን አለ. ይህ ለማከማቻ እና ለክረምት የበለጠ ጥቅም ላይ ይውላል።
የአፈር ሁኔታ እና የአልጋ ምርጫ
- ከመትከሉ በፊት አፈሩ በደንብ ተቆፍሮ መፈታት አለበት።
- ከተቻለ ይህ ደግሞ ከመትከሉ በፊት በበልግ ወቅት ሊደረግ ይችላል።
- በአለፉት 3 አመታት ምንም አይነት የጎመን ዝርያ ያልበቀለበትን አልጋ መምረጥ አለብህ ይህ ተባዮች ጎመንን እንዳያጠቁ ይከላከላል።
- ቀደም ሲል ቀይ ጎመንን በተመለከተ ከወሰኑ ብዙ አሸዋማ አፈር ያስፈልግዎታል።
- የጎመን አጋማሽ ወይም ዘግይቶ ማብቀል ከፈለጉ አፈሩ ለምለም መሆን አለበት።
- ለቀይ ጎመን ጥሩ ጎረቤት እፅዋት የተለያዩ አይነት ሰላጣ፣ቅጠላ፣ላይክ እና ሴሊሪ ናቸው።
የአፈር ማዳበሪያ
ከመትከልዎ በፊት የአፈር አሲዳማነትን ለማስወገድ የኖራን ማዳበሪያን ለአፈር መጠቀም ይችላሉ። ይህ ማዳበሪያ በተጨማሪ ክላብሩትን ለመከላከል ያገለግላል, በእጽዋት ላይ ተጽዕኖ ሊያሳድር የሚችል የእፅዋት በሽታ. በጎመን የእድገት ደረጃ ላይ ናይትሮጅን እና ፖታሽ ማዳበሪያ ይመከራል።
የአልጋው ቦታ
ቀይ ጎመን ፀሀይን ይወዳል ነገርግን በከፊል ጥላ ስር በደንብ ማደግ ይችላል። ከተቻለ ከነፋስ የተጠበቀ ቦታ መምረጥ አለቦት።
መዝራትና መትከል
- በተለያዩ የጎመን ዓይነቶች መካከል አንዳንድ ልዩነቶች አሉ።
- የቀደመው የቀይ ጎመን ዘር ከየካቲት ጀምሮ በቤት ውስጥ ሊዘራ ይችላል። ይህንን ለማድረግ በጣም ጥሩው መንገድ የመትከያ ሳህን መጠቀም ነው. እፅዋቱ ለመብቀል መደበኛ የክፍል ሙቀት ያስፈልገዋል።
- ተከላ የሚከናወነው ከሚያዝያ ወር መጀመሪያ ጀምሮ የምሽት ውርጭ በማይኖርበት ጊዜ ነው።
- ለመሃል ዘግይቶ እና ዘግይቶ ቀይ ጎመን ዘሮቹ በቀጥታ በአትክልቱ ስፍራ ውስጥ ሊበተኑ ይችላሉ።
- ይህም ከኤፕሪል መጀመሪያ ጀምሮ ሊከናወን ይችላል። ከዚያም ተከላ በመጨረሻው በግንቦት መጨረሻ መከናወን ይኖርበታል።
- ለማንኛውም አይነት ጎመን እህሉ በጥቃቅን ተዘርቶ በትንሽ አፈር መሸፈን አለበት።
- ችግኞቹ ከ3-4 ቅጠሎች አካባቢ ካደጉ ከ6 - 8 ሴ.ሜ አካባቢ መለየት አለባቸው።
- በኋላ ላይ በሚተክሉበት ጊዜ በቀይ ጎመን ተክሎች መካከል ያለውን ርቀት ትኩረት ይስጡ. ለቀደመው ቀይ ጎመን ይህ በግምት 40 ሴ.ሜ ነው ፣ ለመካከለኛ ዘግይቶ እና ዘግይቶ ቀይ ጎመን በግምት 60 ሴ.ሜ ነው ።
- ሥሩ አንገት ከተንቀሳቀሰ በኋላ በአፈር መሸፈን አለበት።
እንክብካቤ
አልጋው ያለማቋረጥ እርጥበታማ አፈር ይፈልጋል ስለዚህ አዘውትሮ ውሃ ማጠጣት አለበት። ቀይ ጎመን ሥር ሰብል ስለሆነ በየጊዜው አፈሩን ትፈታላችሁ። አረሙን በየጊዜው ማስወገድም ጠቃሚ ነው።
መኸር
የቀደመው የቀይ ጎመን አዝመራ ከሰኔ መጀመሪያ ጀምሮ ሊጀምር የሚችል ሲሆን መካከለኛው እና ዘግይቶ ያለው ጎመን ግን የሚሰበሰበው ከነሐሴ መጀመሪያ ጀምሮ ብቻ ነው።
በጎመን መጠን የሚረኩበት ትክክለኛው ጊዜ ደርሷል። የትኛውን ጎመን እንደበቀሉ በመወሰን እስከ መጀመሪያው በረዶ ድረስ መሰብሰብ ይችላሉ። ይሁን እንጂ ቀይ ጎመን አልጋው ላይ ለረጅም ጊዜ መቀመጥ የለበትም, አለበለዚያ ሊፈነዳ ይችላል.
በመከር ጊዜ የውጪው ቅጠሎች ይወገዳሉ እና የጎመን ጭንቅላት ይቆፍራሉ። ቀዩን ጎመን ማከማቸት ከፈለጋችሁ ግንዱ መቆረጥ አለበት።
ማከማቻ እና ክረምት
ማቀዝቀዣው ለአጭር ጊዜ ማከማቻ ተስማሚ ነው። እዚህ ቀይ ጎመን ለ 3 - 4 ሳምንታት ትኩስ ሆኖ ይቆያል. የጎመን ጭንቅላት ከተቆረጠ በኋላ በምግብ ፊልሙ ውስጥ መጠቅለል ይቻላል. ቀይ ጎመንን ለመከርከም ምርጡ መንገድ ጨለማ እና ደረቅ በሆነ ክፍል ውስጥ ነው።
ከዛም ገለባው በቀጭኑ ክር ይጠቀለላል፣ይህም በማጣበቂያ ቴፕ ሊጠበቅ ይችላል።ከዚያም ጎመን ወደታች በተንጠለጠለበት ክፍል ውስጥ አንድ ወፍራም ገመድ ተዘርግቷል. እፅዋቱ ውሃ እንዳይከማች እና ሻጋታ እንዳይፈጠር ይህ አስፈላጊ ነው. በመሬት ቤትዎ ውስጥ ገመድ መወጠር የማይቻል ከሆነ ጭንቅላቶቹን በሳጥኖች ውስጥ ማከማቸት እና በገለባ ወይም በጁት ከረጢቶች መሸፈን ይችላሉ። ሆኖም ምንም አይነት እርጥበት ወይም ሻጋታ እንዳይፈጠር በየጊዜው ማረጋገጥ አለቦት።
በሽታዎች እና ተባዮች
ቀይ ጎመን በአፊድ እና ጥንዚዛዎች ይጠቃል። ወረራውን ለመከላከል መሬቱን ሁል ጊዜ እርጥብ ማድረግ አስፈላጊ ነው.
ሌሎች ተባዮች የጎመን ነጭ ቢራቢሮ አባጨጓሬ፣የቢራቢሮ አይነት ናቸው። የአእዋፍ መከላከያ መረቦችን ለመከላከል ሊዘረጋ ይችላል. ሌላው አማራጭ ደግሞ ውሃ እና ብርሃን እንዲያልፍ በሚያስችለው የበግ ፀጉር መሸፈን ነው. የተለመዱ የቀይ ጎመን በሽታዎች ክላብሮት ፣ የታች ሻጋታ እና የቅጠል ቦታን ያካትታሉ።ለመከላከያ እርምጃ የሞቱ የእጽዋት ክፍሎች መወገድ እና አፈሩ በኖራ መሆን አለበት.
አንዳንድ የትርፍ ጊዜ ማሳለፊያዎች አትክልተኞች ቀይ ጎመንን ወይም በውስጡ የያዘውን ስራ ፈርተው ሊሆን ይችላል። ነገር ግን አንዳንድ የጀርባ መረጃን ካወቁ ይህ አስፈላጊ አይደለም. እነዚህ ከግምት ውስጥ ከገቡ ጣፋጭ ቀይ ጎመን በመከር መሰብሰብ ይቻላል.
